تعیین ترکیب شیمیایی و ارزش غذایی گیاه افدرا (Ephedra intermedia) با روش کیسه های نایلونی و تولید گاز

نوع مقاله : مقالات علمی- پژوهشی

نویسندگان

• رضا ولی زاده ¹
• مرضیه قدمی کوهستانی ¹
• فریدون ملتی ²

¹ گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشـگاه فردوسی مشهد

10.22067/ijasr.v3i2.11073

چکیده

ارزش تغذیه ای گیاه افدرا (Ephedra intermedia) به صورت تعیین ترکیبات شیمیایی، تجزیه پذیری شکمبه ای و تولید گاز به صورت آزمایشگاهی با استفاده از سه رأس گوسفند بالغ بلوچی دارای فیستولای دائمی شکمبه ای تعیین شد. نمونه ی آزمایشی در اواخر فصل بهار در مراتع طبیعی شمال خراسان رضوی جمع آوری گردید. تولید گاز و خصوصیات تجزیه پذیری ماده خشک در ساعات متوالی صفر، 2، 4، 6، 8، 12، 24، 36، 48، 72 و 96 اندازه گیری شد. بررسی ترکیبات شیمیایی نشان داد که این گیاه به ترتیب محتوی 9/91، 2/9، 7/60، 8/30، 1/8، 3/3 و 6/18 درصد ماده ی آلی، پروتئین خام، فیبر نامحلول در شوینده ی خنثی، فیبر نامحلول در شوینده ی اسیدی، خاکستر، چربی خام و کربوهیدرات های غیر فیبری بود. فراسنجه های تجزیه پذیری ماده ی خشک شامل بخش سریع تجزیه (a)، بخش کند تجزیه (b) و ثابت نرخ تجزیه (c) به ترتیب برابر با 16/20 درصد، 06/42 درصد و 07/0 درصد در ساعت بود. همچنین، فراسنجه های تولید و نرخ تولید گاز، ماده ی آلی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم نمونه ی آزمایشی به ترتیب برابر با 22/65 میلی لیتر به ازای گرم ماده خشک، 043/0 میلی لیتر در ساعت، 42/27 گرم در 100 گرم ماده خشک و 18/4 مگاژول در کیلوگرم ماده خشک تعیین شد. مقدار کل ترکیبات فنولی و تانن گیاه برابر 93/2 و 97/0 درصد بود. نتایج این آزمایش به طور کلی نشان می دهد گیاه افدرا به کندی در شکمبه تخمیر می شود که می تواند ناشی از وجود تانن و مواد فنولی در این گیاه باشد. چنین خصوصیاتی در گیاهان مراتع طبیعی می تواند به حفظ و احیا مراتع در معرض تخریب کمک کند.

---

عنوان مقاله [English]

Chemical Composition, In situ Degradability and In vitro Gas Production of Ephedra Plant (Ephedra intermedia)

نویسندگان [English]

• Reza Valizadeh ¹
• Marzie Ghadami Koohestani ¹
• Fereidoon Melati ²

¹ Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Pasture and Watershed Department, Faculty of Natural Resources and Environment, University Ferdowsi of Mashhad

چکیده [English]

Nutritive value of Ephedra (Ephedra intermedia) was evaluated through determination of chemical compositions, in situ degradability and in vitro gas production techniques using three permanently fistulated adult Baluchi sheep. The Samples were harvested during the late spring from rangeland in north of Khorasan Razavi province. The rate of gas production and degradability characteristics of dry matter were measured at 0, 2, 4, 6, 8, 12, 24, 36 48, 72 and 96 hour. This forage contained 91.9, 9.2, 60.7, 30.8, 8.1, 3.3 and 18.6% of OM, CP, NDF, ADF, Ash, EE and NFC, respectively. The results obtained from degradability of dry matter showed that fraction a (rapidly degradable), b (slowly degradable) and c (rate constant degradable) were 20.16%, 42.06% and 0.07%/h, respectively. Also, in vitro gas production parameters (b and c), OMD and ME values of experimental sample were 65.22 ml/g, 0.043 ml/h, 27.42 g/100g DM and 4.18 MJ/kg DM, respectively. From the obtained results, it was concluded that palatability and degradability of this forage can be limited probably due to its high content of phenolic compounds (2.93%) and tannin (0.97%). This characteristic can be helpful for the local rangelands under deterioration.