تعیین ارزش غذایی گیاه نوروزک (Salvia leriifolia) در تغذیه نشخوارکنندگان

نوع مقاله : علمی پژوهشی - تغذیه نشخوارکنندگان

نویسندگان

• رضا ولی زاده ¹
• رشید صفری ²
• سید احسان غیاثی
• حمیدرضا عشقی زاده

¹ گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

² گروه علوم دامی،دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

10.22067/ijasr.v6i2.40089

چکیده

گیاه نوروزک (Salvia leriifolia) در مراحل مختلف گل‌دهی از مراتع کوهپایه‌ای استان خراسان جمع آوری شد. ترکیب شیمیایی، تجزیه پذیری ماده خشک، پروتئین خام و فیبر نامحلول در شوینده خنثی برای گیاه کامل (ساقه و برگ) در مراحل مختلف گل‌دهی و برگ گیاه، یونجه خشک و کاه تریتیکاله با استفاده از 4 رأس گاو دارای فیستولای دائمی اندازه‌گیری شد. درصد پروتئین خام، برای گیاه کامل در اوایل، اواسط و پایان گل‌دهی و برای برگ گیاه نوروزک بترتیب 47/9، 10/16، 57/9، 81/ 15 درصد و برای یونجه خشک اواخر گل‌دهی و کاه تریتیکاله بترتیب 99/13 و 85/3 درصد بود. نتایج تجزیه پذیری تیمارها تا 96 ساعت با استفاده از کیسه‌های نایلونی نشان داد که تجزیه پذیری ماده خشک، پروتئین خام و بخش نا‌محلول در شوینده خنثی تا 24 ساعت اول بعد از انکوباسیون با شدت بیشتر و با نرخ کمتر تا 48 ساعت ادامه داشت. مقدار تجزیه پذیری ماده خشک گیاه کامل نوروزک جمع آوری شده در اوایل، اواسط و پایان گل‌دهی در پایان 96 ساعت انکوباسیون نزدیک به یونجه خشک و بیشتر از کاه تریتیکاله بود. بیش از 70% پروتئین و 50% بخش نا‌محلول در شوینده خنثی گیاه کامل نوروزک به فرم قابل تجزیه در شکمبه بود. روش تولید گاز نیز نشان داد که عمده تولید گاز در 48 ساعت اولیه است و میزان تولید گاز در مراحل مختلف گل‌دهی و بخش برگ آن حد واسط یونجه خشک و کاه تریتیکاله بود. بنابراین این گیاه می‌تواند از نظر ارزش غذایی در تغذیه نشخوارکنندگان نزدیک به یونجه خشک مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• نوروزک
• تجزیه پذیری
• تولید گاز
• کاه تریتیکاله
• یونجه خشک

---

عنوان مقاله [English]

Determination of nutritional value of Salvia leriifolia for ruminant

نویسندگان [English]

• Reza Valizadeh ¹
• Rashid Safari ²
• Seyed Ehsan Ghyasi
• Hamid Reza Eshghizadeh

¹ Department of Animal Sciences, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Department of Animal Science, Ahar Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Samples of Salvia leriifolia were collected from Khorasan mountains in different growing stages. Chemical composition, rumen degradability characteristics of dry matter (DM), crude protein (CP) and neutral detergent fiber (NDF) of Salvia leriifolia whole plant (stem and leaves) in different flowering stages and plant leaves in comparison with alfalfa hay and triticale straw were measured using 4 permanently fistulated steers. CP contents for the whole plant Salvia leriifolia in early flowering, mid flowering and full bloom stage and Salvia leriifolia leaves were 9.57, 16.10, 9.57 and 15.81 percent respectively and for alfalfa hay and triticale straw were 13.99 and 3.85 percent respectively. Rumen degradability measurements of treatments indicated that most parts of these nutrients were degraded during the first 24 hrs of incubation, degradation continued up to 48 hrs with the much lower rates. DM degradability of Salvia leriifolia whole plant harvested at early, mid and end of the flowering stages after 96 hrs incubation were near to those of alfalfa hay and higher than triticale straw. More than 70% of CP and 50% NDF of whole plant Salvia leriifolia were in the form of rumen degradable. Gas production technique also showed that most of the gas production is in the first 48 hour and gas amount for different stages of flowering and plant leaves were between alfalfa and triticale straw. It is concluded that Salvia leriifolia can be regarded as a forage closed to alfalfa hay for ruminants.

کلیدواژه‌ها [English]

• Salvia leriifolia Degradability
• Gas production
• Triticale straw
• Alfalfa hay