تأثیر پرتوتابی گاما و عمل آوری با سود سوزآور بر فراسنجه‌های تولید گاز برخی از محصولات فرعی کشاورزی در شرایط آزمایشگاهی (In vitro)

نوع مقاله : مقالات علمی- پژوهشی

نویسندگان

• سعید سبحانی راد ¹
• مهدی بهگر ²
• رضا وکیلی ³
• مهدی الهی ترشیزی ³

¹ گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

² پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی کرج. پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای

³ گروه علوم دامی، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشمر، ایران

10.22067/ijasr.v4i4.20331

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر استفاده از پرتوتابی گاما و مقایسه آن با روش عمل آوری با سود بر فرآیند تخمیر و فراسنجههای تولید گاز برخی منابع فرعی کشاورزی (تفاله گوجه فرنگی، تفاله پرتقال، پوسته پسته و کاه گندم) در شرایط آزمایشگاهی بود. تیمارهای آزمایشی شامل 1) شاهد، 2) پرتوتابی گاما با دز 50 کیلوگری، 3) پرتوتابی گاما با دز 100 کیلوگری، 4) پرتوتابی گاما با دز 200 کیلوگری و 5) تیمار سود 5 درصد بود که بطور جداگانه بر روی هر کدام از منابع فرعی کشاورزی اعمال شدند. نتایج این آزمایش نشان داد پرتوتابی با دز 200 کیلوگری و سود به صورت معنی داری باعث افزایش تولید گاز در کاه گندم و تفاله گوجه فرنگی شدند. تاثیری از پرتوتابی و تیمار سود بر تولید گاز پوسته پسته مشاهده نشد. تفاله پرتقال پرتوتابی شده با دز 200 کیلوگری بیشترین مقدار گاز تولیدی را به خود اختصاص داد. بخش b و همچنین ثابت نرخ تولید گاز (c) در نمونه های کاه گندم پرتوتابی شده با دز 200 کیلوگری و سود در مقایسه با دیگر تیمارها و گروه شاهد بالاتر بود. ثابت نرخ تولید گاز و بخش b در تفاله گوجه فرنگی، پوسته پسته و تفاله پرتقال در تیمار پرتوتابی شده با دز 200 کیلوگری افزایش معنی‌داری نسبت به دیگر گروه‌ها داشت، ولی کمترین مقدار در بخش b مربوط به تفاله پرتقال تیمار شده با محلول سود بود. نتایج نشان می‌دهد که در نمونه‌های خوراکی دارای درصد پایین‌تر سلولز و همی سلولز، پرتوتابی با گاما با دز 200 کیلوگری می‌تواند موثر باشد و سبب افزایش قابلیت هضم آزمایشگاهی این نمونه‌های خوراکی شود.

کلیدواژه‌ها

• پرتوتابی گاما
• فرآوری شیمیایی
• محصولات فرعی کشاورزی
• تولید گاز

---

عنوان مقاله [English]

Effect of Gamma Irradiation and Chemical Process on Gas Production Parameters of some Agricultural By-products in in vitro

نویسندگان [English]

• Saeed Sobhanirad ¹
• Mehdi Behgar ²
• Reza Vakili ³
• Mahdi Elahi Torshizi ³

¹ Department of Animal Sciences, Islamic Azad University, Mashhad, Iran

² Nuclear Science and Technology Research Institute, Agricultural, Medical and Industrial Research Institute, Karaj, Iran

³ Department of animal Science, Kashmar Branch,Islamic Azad University, Kashmar, Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was investigating the effect of gamma irradiation and NaOH treatment of some agricultural by products (tomato pulp, orange pulp, pistachio hull and wheat straw) on fermentation parameters and gas production test. Treatments of gamma irradiation (50, 100 and 200 kGy) and %5 NaOH was done on each source of by products. The results showed that gamma irradiation at the dose of 200 kGy numerically and %5 NaOH increased (P

کلیدواژه‌ها [English]

• Gamma irradiation
• Chemical process
• Agricultural by products
• Gas production