اثر پرتوتابی الکترونی بر فراسنجه های تجزیه پذیری و قابلیت هضم شکمبه ای و پس از شکمبه-ای ماده خشک و پروتئین خام برخی منابع پروتئینی گیاهی

نوع مقاله : مقالات علمی- پژوهشی

نویسندگان

• قاسم طحان ¹
• محمد حسن فتحی نسری ¹
• احمد ریاسی ¹
• مهدی بهگر ²
• سید همایون فرهنگ فر ¹

¹ گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

² پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای ایران

10.22067/ijasr.v3i4.12550

چکیده

به منظور بررسی اثر پرتوتابی الکترونی بر فراسنجه های تجزیه پذیری و قابلیت هضم شکمبه ای و پس از شکمبه ای ماده خشک و پروتئین خام کنجاله سویا، کنجاله کلزا و دانه خلر، این مواد خوراکی با مقادیر 50، 100 و 150 کیلوگری پرتوتابی شدند. تجزیه پذیری شکمبه ای ماده خشک و پروتئین خام مواد خوراکی به روش کیسه های نایلونی و با استفاده از دو رأس تلیسه هلشتاین مجهز به فیستولای شکمبه ای تعیین شد. قابلیت هضم شکمبه ای و پس از شکمبه ای ماده خشک و پروتئین خام با استفاده از روش توأم کیسه های نایلونی و دستگاه شبیه ساز هضم (دیزیII) تعیین شد. نتایج نشان داد پرتوتابی بر مقدار ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام و خاکستر مواد خوراکی اثری نداشت. در مورد کنجاله سویا، در پرتوتابی با 150 کیلوگری، بخش سریع تجزیه و کند تجزیه ی ماده خشک و پروتئین خام به ترتیب بیشتر و کمتر از سایر تیمارها بود و ثابت نرخ تجزیه و تجزیه پذیری مؤثر شکمبه-ای ماده خشک و پروتئین خام در هر سه مقدار پرتوتابی کمتر از کنجاله سویای خام بود. در مورد کنجاله کلزا، پرتوتابی با مقادیر 50 و 100 کیلوگری باعث کاهش بخش سریع تجزیه و افزایش بخش کند تجزیه ی پروتئین خام نسبت به کنجاله کلزای پرتوتابی نشده شد. در مورد دانه خلر، تنها بخش کند تجزیه ی ماده خشک و پروتئین خام در پرتوتابی با 150 کیلوگری نسبت به دانه خلر پرتوتابی نشده کاهش یافت. قابلیت هضم شکمبه ای پروتئین خام در کنجاله سویا در اثر پرتوتابی با مقادیر 100 و 150 کیلوگری و در کنجاله کلزا در اثر پرتوتابی با هر سه مقدار نسبت به مواد خوراکی پرتوتابی نشده کاهش یافت. در مورد دانه خلر، قابلیت هضم شکمبه ای، قابلیت هضم پس از شکمبه ای و قابلیت هضم در کل دستگاه گوارش ماده خشک در اثر پرتوتابی با مقادیر 100 و 150 کیلوگری نسبت به دانه خلر پرتوتابی نشده افزایش یافت. قابلیت هضم پس از شکمبه ای و قابلیت هضم کل دستگاه گوارشی پروتئین خام دانه خلر در هر سه مقدار پرتوتابی نسبت به دانه خلر پرتوتابی نشده افزایش یافت. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، پرتوتابی الکترونی بر پارامترهای مورد مطالعه در کنجاله سویا، کنجاله کلزا و دانه خلر اثرات متفاوتی داشت ولی در مجموع به ویژه در مورد دانه خلر باعث بهبود کیفیت پروتئین شد.

کلیدواژه‌ها

• پرتوتابی الکترونی
• تجزیه پذیری شکمبه ای
• قابلیت هضم شکمبه ای
• پس از شکمبه ای

---

عنوان مقاله [English]

Effect of Electron Beam Irradiation on Degradability Coefficients and Ruminalpostruminal Digestibility of Dry Matter and Crude Protein of some Plant Protein Sources

نویسندگان [English]

• Ghasem Tahan ¹
• Mohammad Hassan Fathi Nasri ¹
• Ahmad Riasi ¹
• Mahdi Behgar ²
• Seyyed Homayoun Farhangfar ¹

¹ Department of Animal Sciences, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, Iran

² Iranian Institute of Nuclear Science and Technology

چکیده [English]

Effect of electron beam irradiation on degradability coefficients and ruminal- postruminal digestibility of dry
matter and crude protein of soybean meal, canola meal and Lathyrus sativus seed, irradiated at doses of 50, 100
and 150 kGy was investigated. Ruminal degradability of dry matter and crude protein was determined by in situ
method using two cannulated Holstein heifers. Ruminal- postruminal digestibility of dry matter and crude protein
was determined by in situ (nylon bag)-in vitro (daisy digestor) techniques. Data analyzed using SAS software as
randomized completely design and the treatment means were compared using Tukey test. The results indicated
that irradiation had no effect on dry matter, ether extract and ash content of feeds. In soybean meal, washout
fraction and potentially degradable fraction of dry matter and crude protein was higher and lower at dose of 150
kGy irradiation than other treatments, respectively, and degradation rate constant and ruminal effective
degradability of dry matter and crude protein was lower at all doses of irradiation than untreated soybean meal.
In canola meal, irradiation at doses of 50 and 100 kGy decreased washout fraction and increased potentially
degradable fraction of crude protein compared with untreated canola meal. In Lathyrus sativus seed, only
potentially degradable fraction of dry matter and crude protein was lower at dose of 150 kGy irradiation than
untreated Lathyrus sativus seed. Ruminal digestibility of crude protein decreased in soybean meal at doses of
100 and 150 kGy irradiation and for canola meal at all doses of irradiation than untreated samples. Total tract
digestibility of crude protein decreased in soybean meal at dose of 150 kGy irradiation and for canola meal at all
doses of irradiation than untreated samples. In Lathyrus sativus seed, ruminal-postruminal digestibility and total
tract digestibility of dry matter increased at doses of 100 and 150 kGy irradiation than untreated Lathyrus sativus
seed. Postruminal digestibility and total digestibility of crude protein of Lathyrus sativus seed increased at all
doses of irradiation than untreated Lathyrus sativus seed. Base on the results of this study, beam electron
irradiation had different effects on nutritional value of soybean meal, canola meal and Lathyrus sativus seed but
it improved protein quality of feeds especially in Lathyrus sativus seed.

کلیدواژه‌ها [English]

• Electron beam irradiation
• Ruminal degradability
• Ruminal-postruminal digestibility